Merel Nelemans werkt bij ROC Midden Nederland en gebruikte met haar team (opleiding Sociaal Begeleiden) een aantal tools uit de hbo-toolkit. Hieronder lees je de ervaringen van Merel. Dit verhaal laat dus ook zien hoe de hbo-toolkit prima bruikbaar is voor mbo-teams!
Merel Nelemans vertelt:
Wij zijn dit schooljaar begonnen met een modulair onderwijsconcept waarbij de integrale beroepstaken centraal staan. We werken vanuit de visie High Impact Learning (HILL, Filip Dochy). We willen ontwikkelingsgericht en formatief gaan werken. Het toetsbeleid en het toetsen hebben we in dienst van het leren gesteld. De bedoeling is dat de toetsen zowel docenten als studenten inzicht geven in het leerproces. Maar het brengt ook vragen met zich mee: Hoe weet een student nu of een periode wel of niet is gehaald? En hoe kun je in de praktijk echt goed formatief evalueren?
Om onze teams (en onszelf) hier goed in mee te nemen, hebben we een scholingsprogramma ontwikkeld rondom de bouwstenen van HILL. Tijdens een online studieochtend hebben we ingezoomd op de bouwsteen “assessment as learning”. We merkten dat het nog best moeilijk is voor docenten om niet alleen gefocust te zijn op het resultaat. We waren gewend om les te geven in bepaalde vakken en aan het einde van de periode een cijfer te geven. Een student had het vak wel of niet gehaald, mocht eventueel een keer herkansen en dat was het.
We zijn met het hele team een dagdeel samen gekomen om aan de slag te gaan met formatief evalueren. Hierbij hebben we gebruikgemaakt van twee tools die te vinden zijn in de toolkit:
- Voorbeelden kritisch bekijken
- Reflectieposters van de 5 fasen
Voorbeelden kritisch bekijken
We zijn gestart in groepen van vier collega’s om de voorbeelden bij deze opdracht te bekijken. Hierbij kregen de collega’s de volgende vragen:
- Welke fase(n) komen aan bod in het voorbeeld?
- En hoe krijgen deze dan vorm?
- Welke fasen komen niet aan bod?
- Hoe zou je die aan het voorbeeld kunnen toevoegen, zodat het voorbeeld de gehele FE-cyclus doorloopt?
In de groepen merkten we dat docenten snel door hadden welke fasen van FE binnen de casussen terug te zien waren. We zagen ook dat docenten al heel snel met elkaar uitwisselden hoe zij de betreffende fase vormgeven binnen hun eigen onderwijs. Dit werkte erg inspirerend.
Reflectieposter in 5 fasen
Vervolgens zijn we in dezelfde groepen aan de slag gegaan met de reflectieposters van de 5 fasen. Per fase staat hier aangegeven wat een docent doet. Daaronder staan vragen. We gooiden een digitale dobbelsteen en beantwoordden de vraag die daarbij hoorde. Daarna door naar de volgende fase, totdat er bij elke fase een keer gegooid was. Deze werkvorm zetten docenten aan het denken. Af en toe zag je een belletje rinkelen “zo heb ik daar nog nooit over nagedacht” of “dit doe ik eigenlijk helemaal niet, maar dit is wel heel belangrijk”. De laatste opmerking kwam bijvoorbeeld toen de docenten het hadden over de vraag: welke doelen wil ik met mijn studenten bereiken? Alleen cognitieve doelen (begrip/inzicht)? Of ook leren leren / autonomie? Het was een mooie manier van ontdekken wat een docent allemaal doet binnen een FE-fase. Erg leerzaam.
Een paar reacties van collega’s in de evaluatie
- Ik ga komende periode lessen van docenten bezoeken en kijken wat ik terug ga zien van FE. Ik ben benieuwd!
- Ik ga basiskennis bij studenten nog beter verkennen (fase 1). Ik kwam er nu achter dat een woord als levensfase toch niet is geland. Ik heb weer nieuwe tips verzameld hoe dit te doen.
- Ik ga bewuster bezig zijn met vakjargon. Begrijpen studenten de woorden?
- Ik ga samen met studenten meer op hun werk reflecteren. Wat gaat goed? Wat gaat minder? Waar ben je trots op? En studenten uitnodigen om verdiepende vragen te stellen aan elkaar.
- Meer tijd nemen voor feedback: korter en vaker
En hierna?
Een volgende keer willen we de docenten stimuleren om hun eigen praktijk in kaart te brengen. Hier kunnen we de ‘scan formatieve toetscyclus’ bij gebruiken die in de toolkit te vinden is en/of het ‘plaatje van jezelf’ om het eigen FE-gedrag per fase in kaart te brengen. Fijn dat we deze toolkit kunnen gebruiken om onze docenten te scholen in het formatief evalueren!